Είναι καθήκον του αξιωματικού φυλακής να κατανοήσει την πορεία του πλοίου και την περιοχή στην οποία βρίσκεται, με σκοπό να είναι προετοιμασμένος να αντιμετωπίσει τις δυσκολίες που ενδεχόμενος θα προκύψουν.
Μια από τις πιο επικίνδυνες και δύσκολες καταστάσεις της ναυσιπλοΐας είναι αυτή της περιορισμένης ορατότητας, η οποία μπορεί να οφείλεται στην ομίχλη, σε καταρρακτώδη βροχή ή σε κάποια αμμοθύελλα. Όταν ο αξιωματικός έχει καιρική πρόγνωση για τέτοιου είδους καταστάσεις θα πρέπει να είναι προετοιμασμένος και να πάρει όλα τα απαραίτητα μέτρα με σκοπό να εξασφαλίσει την ασφαλή ναυσιπλοΐα του πλοίου και να μην υπάρξει κάποιο ατύχημα όπως η προσάραξη και η σύγκρουση.
Οι απαραίτητες κινήσεις που θα πρέπει να γίνουν σε περιορισμένη ορατότητα είναι:
1. Να γνωρίζουμε καλά το πλοίο μας . Ένας αξιωματικός θα πρέπει να γνωρίζει πολύ καλά τα χαρακτηρίστηκα του πλοίου στο οποίο βρίσκεται. Διαστάσεις του πλοίου, κύκλο στροφής, μέγιστη απόσταση στην οποία σταματάει το πλοίο.
2. Ενημέρωση του καπετάνιου. Σε περιορισμένη ορατότητα το πρώτο πράγμα που θα πρέπει να κάνουμε είναι να ενημερώσουμε τον καπετάνιο. Επίσης θα πρέπει να ενημερώσουμε τον αξιωματικό της μηχανής με σκοπό την επάνδρωση του μηχανοστασίου εάν αυτό είναι χαρακτηρισμένο ‘’μη επανδρωμένο’’.
3. Η γέφυρα ναυσιπλοΐας αμέσως θα πρέπει να επανδρωθεί με περισσότερα άτομα, κυρίως εάν βρίσκεται σε περιοχή με θαλάσσια κίνηση. Ένας ή και δύο επιπλέον οπτήρες και ένας ακόμη αξιωματικός, πέρα του αξιωματικού φυλακής και του καπετάνιου, κρίνεται απαραίτητο να βρίσκονται στη γέφυρα. Επίσης το μηχανοστάσιο θα πρέπει να είναι επαρκώς επανδρωμένο και η μηχανή έτοιμη για οποιαδήποτε κίνηση χρειαστεί να πραγματοποιηθεί.
4. Να είναι έτοιμη για χρήση η Μπουρού (κόρνα) του πλοίου. Τα ηχητικά σήματα σε περίπτωση ομίχλης είναι επιβεβλημένα και θα πρέπει να ακολουθούνται σύμφωνα με τους διεθνείς κανονισμούς προς αποφυγής συγκρούσεων. Εάν η μπουρού του πλοίου μας λειτουργεί με αέρα καλό θα ήταν να σιγουρευτεί ότι έχει γίνει drain της γραμμής πριν την χρήση.
5. Ελάττωση ταχύτητας. Θα πρέπει να ελαττωθεί η ταχύτητα του πλοίου με σκοπό να είναι ασφαλής και αν κριθεί απαραίτητο να ελαττωθούν οι στροφές τις μηχανής στο επίπεδο που μπορούμε να κάνουμε κίνηση ένα και εφόσον χρειαστεί (maneuvering RPM).
6. Ό εξοπλισμός ναυσιπλοΐας και τα φώτα να λειτουργούν σωστά. Είναι πολύ σημαντικό να γνωρίζει ο αξιωματικός ότι το ECDIS, RADAR, VHF, AIS λειτουργούν σωστά και η πορεία του πλοίου ακολουθείται σύμφωνα με το πλάνο ταξιδίου.
7. Οποιαδήποτε άλλη εργασία στο πλοίο θα πρέπει να σταματήσει. Παρόλο που η γέφυρα μπορεί να είναι επαρκώς επανδρωμένη, θα πρέπει όλες η εργασίες και κυρίως αυτές που βρίσκονται στο κατάστρωμα να σταματήσουν και όλο το πλήρωμα να βρίσκεται στους εσωτερικούς χώρους του πλοίου. Αυτό γίνεται για να αποφευχθεί οποιοσδήποτε τραυματισμός του πληρώματος σε περίπτωση σύγκρουσης ή προσάραξης. Πέρα όμως από αυτό, δεν είναι ασφαλές να δουλεύει κάποιος στο κατάστρωμα και να μην μπορεί ο αξιωματικός να τον βλέπει.
8. Η πόρτες της γέφυρας να είναι ανοικτές. Είναι πολύ σημαντικό οι πόρτες της γέφυρας που οδηγούν στις βαρδιόλες να είναι ανοικτές, ώστε να έχουμε άμεση πρόσβαση με το περιβάλλον έξω και να μπορούμε να ακούσουμε και εμείς τα ηχητικά σήματα ενός πλοίου το οποίο βρίσκεται κοντά μας ή μας πλησιάζει.
9. Σταματάμε τον εξαερισμό και κλείνουμε τα ανοίγματα. Εάν το πλοίο βρίσκεται σε περιοχή με αμμοθύελλα θα πρέπει να κλείσουμε ανοίγματα του ακομοδεσίου και της μηχανής με σκοπό να μην γεμίσουν με σκόνη οι εσωτερικοί χώροι του πλοίου.
10. Θα πρέπει να ακολουθούνται όλες η διαδικασίες σύμφωνα με τους διεθνείς κανονισμούς (κανόνας 19). Θα πρέπει επίσης να γίνει κατανοητό ότι σε περίπτωση περιορισμένης ορατότητας θα πρέπει να υπάρχει η μέγιστη εγρήγορση και τεράστια προσοχή από τον αξιωματικό φυλακής. Το ότι μπορεί να βρίσκεται ο πλοίαρχος στην γέφυρα σε καμία των περιπτώσεων δεν θα πρέπει να υπάρχει εφησυχασμός.